س 723: چگونه بايد افراد خانواده را براى خواندن نماز صبح بيدار نمود؟
در اين مورد كيفيت خاصى در رابطه با افراد خانواده وجود ندارد.
س 724: نماز و روزه كسانى كه به گروهها و طايفههاى مختلفى منسوب هستند و نسبت
به هم بغض و حسد و حتى دشمنى بدون دليل دارند، چه حكمى دارد؟
براى مكلّف اظهار حسد و كينه و دشمنى با ديگران جايز نيست، ولى اين امور باعث
بطلان نماز و روزه نمىشود.
س 725: اگر رزمندهاى در جبهه به علت شدت درگيرى قادر بر قرائت فاتحه يا سجده و
يا ركوع نباشد، چگونه بايد نمازش را در آنجا بخواند؟
بايد به هر نحوى كه برايش امكان دارد، نماز بخواند. اگر قادر بر انجام ركوع و
سجده نيست، ايماء و اشاره به جاى ركوع و سجود كافى است.
س 726: پدر و مادر به فرزندانشان در چه سنى احكام شرعى و عبادات را بايد تعليم
دهند؟
مستحب است كه ولىّ اطفال احكام شرعى و عبادات را پس از رسيدن آنان به سن تميز به
ايشان ياد دهد.
س 727: بعضى از رانندگان اتوبوسهاى مسافربرى كه بين شهرها رانندگى مىكنند، به
نماز مسافران اهميتى نمىدهند و به تقاضاى آنان براى توقف اتوبوس جهت اداى نماز،
توجهى نمىكنند، لذا گاهى نماز مسافرين قضا مىشود. وظيفه رانندگان اتوبوسها
دراينباره چيست؟ مسافران نسبت به نمازشان چه وظيفهاى دارند؟
بر مسافران واجب است كه در صورت خوف از فوت وقت نماز، از راننده بخواهند كه
اتوبوس را در مكان مناسبى متوقف نمايد، و بر راننده اجابت درخواست آنان واجب است، و
اگر به علت عذر مقبول و يا بدون دليل از توقف اتوبوس خوددارى كند، در اين صورت
تكليف مسافران اگر خوف فوت وقت داشته باشند اين است كه نماز را در اتوبوس در همان
حال حركت بخوانند و تا آنجا كه امكان دارد جهت قبله، قيام، ركوع و سجود را رعايت
كنند.
س 728: آيا مقصود از اين گفته كه «شارب خمر تا چهل روز نماز و روزهاش نماز و
روزه نيست»، اين است كه در اين مدت بر او واجب نيست نماز بخواند و بعدا بايد آنها
را قضا كند؟ يا اينكه مقصود جمع بين قضاء و اداء است و يا آنكه قضاى آنها بر او
واجب نيست بلكه اداء كافى است، ولى ثواب آن از نمازهاى ديگر كمتر است؟
منظور اين است كه شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است، نه اينكه با شرب خمر
وجوب اداى نماز و روزه ساقط شود و قضاء واجب گردد يا جمع بين اداء و قضاء لازم شود.
س 729: اگر مشاهده كنم كه شخصى بعضى از افعال نمازش را اشتباه انجام مىدهد،
وظيفه شرعى ام چيست؟
در اين مورد چيزى بر شما واجب نيست، مگر اينكه اشتباه ناشى از جهل او به آن حكم
باشد كه در اين صورت احوط ارشاد و راهنمائى وى است.
س 730: نظر شريف جنابعالى درباره مصافحه نماز گزاران بعد از اتمام نماز چيست؟
قابل ذكر است كه بعضى از علماى بزرگوار فرمودهاند «راجع به اين موضوع چيزى از ائمه
عليهم السلام وارد نشده است»، لذا انگيزهاى براى انجام مصافحه وجود ندارد. ولى در
عين حال مشاهده مىكنيم كه مصافحه باعث افزايش دوستى و محبت بين نمازگزاران مىشود.
مصافحه بعد از سلام و فراغت از نماز اشكال ندارد و به طور كلى مصافحه مؤمنين با
هم مستحب است.