س 1478: اينجانب قسمتى از يك زمين زراعى را از
برادرم به نحو بيعِ شرط خريدهام، ولى برادرم اقدام به فروش مجدّد آن به شخص ديگرى
نموده است، آيا معامله دوّم او صحيح است؟
اگر بيع اوّل بر وجه صحيح شرعى محقق شده باشد،
فروشنده حق فروش آن را به شخص ديگر قبل از فسخ بيع اول ندارد و اگر اين كار را
انجام دهد، بيع دوم فضولى و منوط بر اجازه مشترى اول است.
س 1479: اعضاى يك شركت تعاونى قطعه زمينى را براى
سكونت خريدهاند كه پول آن را خودشان پرداختهاند ولى سند رسمى آن به نام شركت ثبت
شده است، اخيرا هيئت ادارى شركت كه در خريد و تأمين پول زمين نقشى نداشتهاند، به
عضويت شركت در آمده و بدون كسب رضايت اعضاى قبلى اقدام به فروش زمين به قيمتى كمتر
از قيمت واقعى آن كردهاست، آيا اين بيع جايز است؟
اگر اشخاص معيّنى با پول خود زمين را براى خودشان
خريدهاند، زمين، ملك آنان است و كس ديگرى در آن حقّى ندارد و فروش آن به ديگران
توسط هيئت ادارى شركت، بدون اجازه مالكان آن، فضولى است ولى اگر آن را با سرمايه
شركت كه يك شخصيت حقوقى است، براى خود شركت خريدهاند، جزء اموال شركت تعاونى خواهد
بود و در اين صورت جايز است هيئت ادارى بر اساس مقرّرات شركت در آن تصرّف نمايد.
س 1480: شخصى در هنگام سفر، برادرش را وكيل رسمى
نموده تا خانهاش را به هر كسى حتّى خودش بفروشد،ولى بعد از بازگشت از سفر از تصميم
خود مبنى بر فروش خانه منصرف شد و انصراف خود را بطور شفاهى به برادرش اطلاع داد،
ولى برادر او به استناد وكالت رسمى مذكور، خانه را به خود منتقل نمود و سند آن را
به نام خود ثبت كرد بدون آنكه پول را به موكّل بدهد و يا خانه را از او تحويل
بگيرد، آيا اين بيع صحيح است؟
اگر ثابت شود كه وكيل بعد از اطلاع از عزل خود هر
چند بطور شفاهى، اقدام به فروش خانه به خودش نموده است، بيع، فضولى و منوط به اجازه
موكلّ است.
س 1481: اگر مالكى كالاى خود را به كسى بفروشد و
سپس مجدّدا آن را بدون آنكه حق فسخ بيع اول را داشته باشد به شخص ديگرى بفروشد، آيا
اين بيع او صحيح است؟ و در صورتى كه كالاى فروخته شده نزد او موجود باشد، آيا جايز
است مشترى دوم به استناد بيع دوّم، آن را مطالبه كند؟
بعد از اتمام بيع اول كالا، فروش مجدّد آن به شخص
ديگر بدون اجازه مشترى اول، فضولى و منوط به اجازه او خواهد بود و تا بيع دوم را
اجازه نداده است، حق دارد كالا را در هر جايى كه يافت، اخذ كند و مشترى دوم حق
ندارد آن را از فروشنده مطالبه كند.
س 1482: شخصى زمينى را با اموال شخص ديگرى خريده
است، آيا اين زمين ملك او محسوب مىشود يا ملك صاحب مال؟
اگر زمين را با عين مال شخص ديگرى خريده باشد، در
صورتى كه صاحب مال، معامله را اجازه دهد، بيع از طرف او واقع مىشود و خريدار حقّى
در آن ندارد و اگر اجازه ندهد، بيع، باطل است. برخلاف زمانى كه زمين را براى خودش و
در ذمّه بخرد و سپس پول آن را از مال شخص ديگرى بدهد، در اين صورت زمين ملك خود او
خواهد بود ولى پول آن را به فروشنده بدهكار است و همچنين ضامن مال شخصى كه پول او
را به فروشنده داده است، مىباشد و بر فروشنده هم واجب است كه آنچه را در ابتدا به
عنوان قيمت زمين دريافت كرده است به مالك آن برگرداند.
س 1483: اگر شخصى مال ديگرى را بطور فضولى بفروشد
و پول آن را گرفته و براى احتياجات خود مصرف نمايد و سپس بعد از گذشت مدّت زيادى
بخواهد عوض آن را به صاحب مال بدهد، آيا بايد همان مبلغى را كه از فروش مال او بدست
آورده است به او بدهد يا قيمت آن را در آن زمان و يا در زمان پرداختِ عوض به او
بپردارد؟
اگر مالك بعد از اجازه اصل بيع، اجازه قبض ثمن را
هم بدهد، بايد همان مبلغى را كه به عنوان ثمن از مشترى گرفته، به مالك بدهد و اگر
اصل بيع را رد كند بايد در صورت امكان، عين مال مالك را به او برگرداند و در صورت
عدم امكان بايد عوض آن را اعم از مثل يا قيمت به او بدهد و احوط اين است كه با مالك
در مورد تفاوت قيمت زمان معامله و روز اداء، مصالحه نمايد.