س 1601: اگر شمش طلا به قيمت روز به مبلغ معيّنى
بطور نقدى فروخته شود، آيا جايز است كه با رضايت دو طرف يك ماهه به مبلغى بيشتر از
قيمت امروزى آن فروخته شود؟ و آيا سود حاصل از فروش اين شمش، حلال است يا خير؟
تعيين قيمت در عقد بيع اعم از اينكه نقدى باشد يا
نسيه، وابسته به توافق دو طرف است، بنابر اين معامله مذكور و سود حاصل از آن، اشكال
ندارد، بله معامله طلا در برابر طلا، بصورت نسيه و يا گرفتن اضافه در برابر آن،
جايز نيست.
س 1602: طلاسازى چه حكمى دارد؟ و در معامله طلا چه
امورى شرط است؟
ساخت و فروش طلا اشكال ندارد ولى در معامله طلا در
برابر طلا شرط است كه به صورت نقد بوده و ثمن و مثمن مساوى باشند و قبض هم در مجلس
معامله صورت بگيرد.
س 1603: خريد و فروش اسكناس بصورت نسيه به مبلغى
بيشتر از مبلغ آن چه حكمى دارد؟
در صورتى كه معاملهى مذكور، به قصد جدّى و با غرض
عقلائى باشد مثل اين كه اسكناسها از نظر كهنه و نو بودن با يكديگر فرق داشته و يا
داراى علامتهاى مخصوص بوده و يا نرخ آنها با يكديگر، تفاوت داشته باشد، اشكال
ندارد ولى اگر معامله، صورى و براى فرار از ربا بوده و در واقع براى دستيابى به سود
پول باشد، شرعا حرام و باطل است.
س 1604: افرادى دراينجا وجود دارند كه سكههاى پول
را كه براى مكالمات تلفنى عمومى كاربرد دارند، به مبلغى بيشتر از قيمت آنها
مىفروشند مثلا سى و پنج تومان از سكههاى پول فلزى را مىدهند و پنجاه تومان پول
اسكناس مىگيرند، خريد و فروش اين پولها چه وجهى دارد؟
خريد و فروش سكههاى پول فلزى به قيمتى بيشتر از
مبلغ آنها براى استفاده در مكالمات تلفنى و مانند آن، اشكال ندارد.
س 1605: اگر فردى پول قديمى را به قيمت پول جديد و
رايج بفروشد و يا بخرد و نداند كه ارزش آن نصف ارزش پول جديد است و خريدار هم آن را
به قيمت پول جديد به شخص ديگرى بفروشد، آيا بايد غابن، مغبون را از غبن خود آگاه
كند؟ و آيا اين معاملاتِ غبنى صحيح هستند و آيا تصرّف در اموالى كه ازاين راه بدست
مىآيد جايز است يا آنكه در حكم اموال مجهولالمالك و يا مال حلال مخلوط به حرام
هستند؟
خريد پولهاى قديمى به مبلغى كه فروشنده و خريدار
بر آن توافق مىكنند، اشكال ندارد، هر چند كه قيمت آنها بسيار كمتر از قيمت پولهاى
جديد و رايج باشد و بعد از آنكه مبيع ماليّت داشته و در بازار قيمت و ارزشى هر چند
كمتر از پول رايج داشته باشد، معامله صحيح است هر چند غبنى باشد، و بر غابن واجب
نيست مغبون را از غبن خود آگاه كند و مالى كه از طريق معامله غبنى براى غابن حاصل
مىشود در حكم ساير اموال اوست و تا زمانى كه مغبون معامله را فسخ نكرده، جايز است
در آنها تصرف كند.
س 1606: خريد و فروش بعضى از اسكناسها نه به اين
عنوان كه مال هستند و يا حكايت از ماليّت و اعتبار مىكنند، بلكه از اين جهت كه
برگههاى خاصى هستند چه حكمى دارد؟ مثل اينكه پول اسكناس سبز هزار تومانى كه داراى
تصوير امام خمينى «قدسسره»است، به مبلغ بيشترى فروخته و يا خريده شود؟
در صورتى كه خريد و فروش اين اسكناسها به قصد جدّى
و به غرض عقلائى باشد، اشكال ندارد، ولى اگر بيع صورى و براى فرار از رباى قرضى
باشد حرام و باطل است.
س 1607: شغل صرّافى و خريد و فروش ارزهاى كمياب چه
حكمى دارد؟
فى نفسه اشكال ندارد.
س 1608: خريد اوراق قرضه دولتى چه حكمى دارد؟ و
آيا شرعا خريد و فروش اين اوراق جايز است؟
اگر مقصود استقراض دولت از ملّت از طريق چاپ و
فروش اوراق قرضه ملّى باشد، مشاركت مردم در قرض دادن به دولت از طريق خريد اين
اوراق اشكال ندارد و هنگامى كه خريدار، اوراق قرضه ملّى را مىفروشد تا پول خود را
بدست آورد، اگر به همان قيمتى كه از شخص ديگر يا از دولت خريده و يا به قيمتى كمتر
از آن بفروشد، اشكال ندارد.