ترجمه نماز
1 ـ ترجمه سوره حمد
بِسْمِ اللهِ الَّرحمنِ الرَّحيمِ، يعنى ابتداء مى كنم به نام
خداوندى كه در دنيا بر مؤمن و كافر رحم مى كند و در آخرت بر
مؤمن رحم مى نمايد.
اَلْحَمْدُ للهِ رَبِّ العالَمينَ، يعنى ثنا مخصوص خداونديست
كه پرورش دهنده همه موجودات است. اَلرَّحمنِ الرَّحيمِ،
يعنى در دنيا بر مؤمن و كافر و در آخرت بر مؤمن رحم مى كند. مالِكِ يَوْمِ الدّينِ،
يعنى پادشاه و صاحب اختيار روز
قيامت است. اِيّاكَ نَعْبُدُ وَ اِيّاكَ نَسْتَعينَ، يعنى فقط تو را عبادت مى كنيم
و فقط از تو كمك مى خواهيم. اِهْدِنَاالصِّراطَ
الْمُسْتَقيمَ، يعنى هدايت كن ما را به راه راست كه آن دين اسلام است. صِراطَ
الَّذينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ، يعنى به راه كسانى كه به
آنان نعمت دادى كه آنان پيغمبران و جانشينان پيغمبران هستند. غَيْرِ المَغْضُوبِ
عَلَيْهِم وَ لا الضّالِّينَ، يعنى نه براه كسانى كه
غضب كرده اى برايشان و نه آن كسانى كه گمراهند.
2 ـ ترجمه سوره قل هوالله احد
بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ، قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ،
يعنى بگو اى محمد(ص) كه خداوند، خدائيست يگانه. اللهُ الصَّمَدُ، يعنى
خدائى كه از تمام موجودات بى نياز است. لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ. فرزند ندارد و
فرزند كسى نيست. وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَد، يعنى
هيچ كس از مخلوقات، مثل او نيست.
3 ـ ترجمه ذكر ركوع و سجود و ذكرهائى كه بعد
از آنها مستحب است
سُبْحانَ رَبِّىَ العَظيمِ وَ بِحَمْدِه، يعنى پرورگار بزرگ من
از هر عيب و نقصى پاك و منزه است و من مشغول ستايش او
هستم. سُبْحانَ رَبِّىَ الاَعْلى وَ بِحَمْدِه، يعنى پروردگار من كه از همه كس
بالاتر مى باشد از هر عيب و نقصى پاك و منزه است
و من مشغول ستايش او هستم. سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَه، يعنى خدا بشنود و بپذيرد
ثناى كسى كه او را ستايش مى كند. اَسْتَغْفِرُ
اللهَ رَبِّى وَ اَتُوبُ اِلَيْه، يعنى طلب آمرزش و مغفرت مى كنم از خداوندى كه
پرورش دهنده من است و من به طرف او
بازگشت مى نمايم، بِحَولِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ اَقوُمُ وَ اَقْعُدْ، يعنى بيارى خداى
متعال و قوه او بر مى خيزم و مى نشينم.
4 ـ ترجمه قنوت
لا اله الله الحليم الكريم، يعنى نيست خدائى سزاوار پرستش مگر
خداى يكتاى بى همتائى كه صاحب حلم و كرم
است. لا اله الا الله العلى العظيم، يعنى نيست خدائى سزاوار پرستش مگر خداى يكتاى
بى همتائى كه بلند مرتبه و بزرگ
است. سبحان الله رب السموات السبع و رب الارضين السبع، يعنى پاك و منزه است خداوندى
كه پروردگار هفت آسمان و
پروردگار هفت زمين است. و ما فيهن و ما بينهن و رب العرش العظيم، پروردگار هر
چيزيست كه در آسمانها و زمينها و ما بين
آنهاست و پروردگار عرش بزرگ است. و الحمدلله رب العالمين، يعنى حمد و ثنا مخصوص
خداونديست كه پرورش
دهنده تمام موجودات است.
5 ـ ترجمه تسبيحات اربعه
سبحان الله والحمد للهولا اله الا اللهوالله اكبر، يعنى پاك و
منزه است خداوند تعالى و ثنا مخصوص اواست و نيست
خدائى سزاوار پرستش مگر خداى بى همتا و بزرگتر است از اينكه او را وصف كنند.
6 ـ ترجمه تشهد و سلام
الحمدلله اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له، يعنى ستايش
مخصوص پروردگار است و شهادت مى دهم كه
خدائى سزاوار پرستش نيست، مگر خدائى كه يگانه است و شريك ندارد. و اشهد ان محمداً
عبده و رسوله، يعنى شهادت
مى دهم كه محمد صلى الله عليه و آله بنده خدا و فرستاده اوست. اللهم صل على محمد و
آل محمد، يعنى خدايا رحمت
بفرست بر محمد و آل محمد. وتقبل شفاعته و ارفع درجته، يعنى قبول كن شفاعت پيغمبر را
و درجه آنحضرت را نزد خود
بلند كن.
السلام عليك ايها النبى و رحمة الله و بركاته، يعنى سلام بر تو
اى پيغمبر و رحمت و بركات خدا بر تو باد.السلامُ علينا
و على عبادالله الصالحين، يعنى سلام از خداوند عالم بر نمازگزاران و تمام بندگان
خوب او.
السلام عليكم و رحمة الله و بركاته، يعنى سلام و رحمت و بركات
خداوند بر شما مؤمنين باد.
تعقيب نماز
مسأله 1131 ـ مستحب است انسان بعد از نماز مقدارى مشغول تعقيب،
يعنى خواندن ذكر و دعا و قرآن شود.
و بهتر است پيش از آنكه از جاى خود حركت كند و وضو و غسل و تيمم او باطل شود، رو به
قبله تعقيب را بخواند. و
لازم نيست تعقيب به عربى باشد، ولى بهتر است چيزهائى را كه در كتابهاى دعا دستور
داده اند بخواند، و از تعقيبهائى
كه خيلى سفارش شده است، تسبيح حضرت زهراسلام الله عليها است كه بايد به اين ترتيب
گفته شود: 34 مرتبه
الله اكبر، بعد 33 مرتبه الحمدلله ، بعد از آن 33 مرتبه سبحان الله. و مى شود سبحان
الله را پيش از الحمدلله گفت، ولى
بهتر است بعد از الحمدلله گفته شود.
مسأله 1132 ـ مستحب است بعد از نماز، سجده شكر نمايد و همين
قدر كه پيشانى را به قصد شكر بر زمين
بگذارد كافيست. ولى بهتر است صد مرتبه يا سه مرتبه يا يك مرتبه، شكراًلِلّه يا
عَفُواً بگويد. و نيز مستحب است هر
وقت نعمتى به انسان مى رسد يا بلائى از او دور مى شود سجده شكر بجا آورد.
صلوات بر پيغمبر
مسأله 1133 ـ هر وقت انسان اسم مبارك حضرت رسول صلى الله عليه
وآله وسلم مانند محمد و احمد يالقب و
كنيه آنجناب را مثل مصطفى و ابوالقاسم، بگويد يا بشنود، اگر چه در نماز باشد مستحب
است صلوات بفرستد.
مسأله 1134 ـ موقع نوشتن اسم مبارك حضرت رسول صلى الله عليه و
آله وسلم مستحب است صلوات را هم
بنويسد. و نيز بهتر است هر وقت آن حضرت را ياد مى كند صلوات بفرستد.
مبطلات نماز
مسأله 1135 ـ دوازده چيز نماز را باطل مى كند، و آنها را
مبطلات مى گويند.
اول ـ آنكه در بين نماز يكى از شرطهاى آن از بين برود، مثلاً
در نماز بفهمد مكانش غصبى است.
دوم ـ آنكه در بين نماز عمداً يا سهواً يا از روى نا چارى،
چيزى كه وضو يا غسل را باطل مى كند پيش آيد، مثلاً
بول از او بيرون آيد ولى كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند،
اگر در بين نماز بول يا غائط از او
خارج شود چنانچه به دستورى كه در احكام وضو گفته شد(1) رفتار نمايد، نمازش باطل
نمى شود و نيز اگر در بين نماز
از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتى كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش
صحيح است.
مسأله 1136 ـ كسى كه بى اختيار خوابش برده، اگر نداند كه در
بين نماز خوابش برده يا بعد از آن، بايد نمازش را
دوباره بخواند.
مسأله 1137 ـ اگر بداند به اختيار خودش خوابيده و شك كند كه
بعد از نماز بوده يا در بين نماز، نمازش صحيح
است.
مسأله 1138 ـ اگر در حال سجده از خواب بيدار شود و شك كند كه
در سجده آخر نماز است، يا در سجده
شكر، بايد آن نماز را دوباره بخواند.
سوم ـ از مبطلات نماز آنست كه مثل بعضى كسانى كه شيعه نيستند
دستها را روى هم بگذارد، بنابر احتياط
واجب.
مسأله 1139 ـ هر گاه براى ادب دستها را روى هم بگذارد اگر چه
مثل آنها نباشد، بنابر احتياط واجب بايد نماز
را دوباره بخواند، ولى اگر از روى فراموشى يا ناچارى يا براى كار ديگر مثل خاراندن
دست و مانند آن، دستها را رويهم
بگذارد اشكال ندارد.
چهارم ـ از مبطلات نماز آنست كه بعد از خواندن حمد، آمين
بگويد، ولى اگر اشتباهاً يا از روى تقيه بگويد،
نمازش باطل نمى شود.
پنجم ـ از مبطلات نماز آنست كه عمداً يا از روى فراموشى پشت به
قبله كند، يا بطرف راست يا چپ قبله
برگردد، بلكه اگر عمداً به قدرى برگردد كه نگويند رو به قبله است، اگر چه به طرف
راست يا چپ نرسد، نمازش باطل
است.
مسأله 1140 ـ اگر عمداً يا سهواً سر را به قدرى بگرداند كه
بتواند پشت سر را ببيند نمازش باطل است، ولى اگر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ از مسأله 313 تا 321.
سر را كمى بگرداند عمداً باشد يا اشتباهاً نمازش باطل نمى شود.
ششم ـ از مبطلات نماز آنست كه عمداً كلمه اى بگويد كه دو حرف
يا بيشتر باشد اگر چه معنى هم نداشته باشد،
ولى اگر سهواً بگويد نماز باطل نمى شود.
مسأله 1141 ـ اگر كلمه اى بگويد كه يك حرف دارد، چنانچه آن
كلمه معنى داشته باشد مثل(ق) كه در زبان
عرب به معناى اين است كه نگهدارى كن، چنانچه معناى آنرا بداند و قصد آنرا نمايد،
نمازش باطل مى شود. بلكه اگر
قصد معناى آنرا نكند ولى ملتفت معناى آن باشد، احتياط واجب آنست كه نماز را دوباره
بخواند.
مسأله 1142 ـ سرفه كردن و آروغ زدن و آه كشيدن در نماز اشكال
ندارد ولى گفتن آخ و آه و مانند اينها كه دو
حرف است اگر عمدى باشد، نماز را باطل مى كند.
مسأله 1143 ـ اگر كلمه اى را به قصد ذكر بگويد مثلاً بقصد ذكر
بگويد: الله اكبر و در موقع گفتن آن ، صدا را بلند
كند كه چيزى را به ديگرى بفهماند اشكال ندارد، ولى چنانچه بقصد اينكه چيزى به كسى
بفهماند بگويد، اگر چه قصد
ذكر هم داشته باشد نماز باطل مى شود.
مسأله 1144 ـ خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اى كه
سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته
شد(1) و نيز دعا كردن در نماز اشكال ندارد، ولى احتياط واجب آنست كه به غير عربى
دعا نكند.
مسأله 1145 ـ اگر چيزى از حمد و سوره و ذكرهاى نماز را
احتياطاً چند مرتبه بگويد اشكال ندارد. و همچنين
است اگر عمداً بگويد و به قصد جزئيت نباشد. ولى اگر از روى وسواس چند مرتبه بگويد،
نماز باطل مى شود.
مسأله 1146 ـ در حال نماز انسان نبايد به ديگرى سلام كند، و
اگر ديگرى به او سلام كند، بايد همانطور كه او
سلام كرده جواب دهد، مثلاً اگر گفته سلام عليكم در جواب بگويد سلام عليكم.
مسأله 1147 ـ انسان بايد جواب سلام را چه در نماز يا در غير
نماز فوراً بگويد و اگر عمداً يا از روى فراموشى
جواب سلام را به قدرى طول دهد كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در
نماز باشد نبايد
جواب بدهد، و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نيست.
مسأله 1148 ـ بايد جواب سلام را طورى بگويد كه سلام كننده
بشنود، ولى اگر سلام كننده كر باشد، چنانچه
انسان بطور معمول جواب او را بدهد كافيست.
مسأله 1149 ـ واجب نيست كه نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا
بگويد به اين معنى كه از خداوند عالم براى
كسى كه سلام كرده سلامتى بخواهد، بلكه به قصد تحيّت هم جايز است.
مسأله 1150 ـ اگر زن يا مرد نامحرم يا بچه مميز يعنى بچه اى كه
خوب و بد را مى فهمد به نمازگزار سلام كند،
نمازگزار مى تواند بلكه واجب است جواب او را به عنوان رد تحييت بدهد، ولى در جواب
سلام زن بگويد، سلام
عليك و كاف را زير و زبر و پيش ندهد.
مسأله 1151 ـ اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصيت كرده، ولى
نمازش صحيح است.
مسأله 1152 ـ اگر كسى به نمازگزار غلط سلام كند، به طورى كه
سلام حساب نشود جواب او واجب نيست.
مسأله 1153 ـ جواب سلام كسى كه از روى مسخره يا شوخى سلام
مى كند واجب نيست.
مسأله 1154 ـ اگر كسى به عده اى سلام كند، جواب سلام او بر همه
آنان واجب است، ولى اگر يكى از آنان
جواب دهد كافيست.
مسأله 1155 ـ اگر كسى به عده اى سلام كند و كسى كه سلام كننده
قصد سلام دادن به او را نداشته جواب دهد،
بازهم جواب سلام او بر آن عده واجب است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ از مسأله 351 ...
مسأله 1156 ـ اگر به عده اى سلام كند و كسى كه بين آنها مشغول
نماز است شك كند كه سلام كننده قصد سلام
كردن به او را هم داشته يا نه، نبايد جواب بدهد. و همچنين است اگر بداند قصد او را
هم داشته ولى ديگرى جواب
سلام را بدهد، اما اگر بداند كه قصد او را هم داشته و ديگرى جواب ندهد بايد جواب او
را بگويد.
مسأله 1157 ـ سلام كردن مستحب است، و خيلى سفارش شده است كه
سواره به پياده و ايستاده به نشسته و
كوچكتر به بزرگتر سلام كند.
1158 ـ اگر دو نفر با هم به يكديگر سلام كنند، بر هر يك واجب
است جواب سلام ديگرى را بدهد.
1159 ـ در غير نماز، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام
بگويد مثلاً اگر كسى گفت سلام عليكم در
جواب بگويد سلام عليكم و رحمة الله.
هفتم ـ از مبطلات نماز خنده با صدا است چه عمدى و چه اضطرارى و
اما چنانچه سهواً با صدا بخندد، نمازش
اشكال ندارد مگر آنكه از صورت نماز خارج شود، و همچنين لبخند نماز را باطل نمى كند.
مسأله 1160 ـ اگر براى جلوگيرى از صداى خنده حالتش تغيير كند،
مثلاً رنگش سرخ شود، بنابر احتياط
مستحب بايد نمازش را دوباره بخواند، مگر آنكه از صورت نماز خارج شود كه واجب است
نمازش را دوباره بخواند.
هشتم ـ از مبطلات نماز آنست كه براى كار دنيا عمداً با صدا
گريه كند. و احتياط واجب آنست كه براى كار دنيا
بى صدا هم گريه نكند، ولى اگر از ترس خدا يا براى آخرت گريه كند، آهسته باشد يا
بلند اشكال ندارد، بلكه از بهترين
اعمال است.
نهم ـ از مبطلات نماز كاريست كه صورت نماز را بهم بزند مثل دست
زدن و به هوا پريدن و مانند اينها كم باشد يا
زياد، عمداً باشد يا از روى فراموشى، ولى كارى كه صورت نماز را بهم نزند مثل اشاره
كردن با دست اشكال ندارد.
مسأله 1161 ـ اگر در بين نماز به قدرى ساكت بماند كه نگويند
نماز مى خواند نمازش باطل مى شود.
مسأله 1162 ـ اگر در بين نماز كارى انجام دهد، يا مدتى ساكت
شود و شك كند كه نماز بهم خورده يا نه، نمازش
صحيح است.
دهم ـ از مبطلات نماز خوردن و آشاميدن است، كه اگر در نماز
طورى بخورد يا بياشامد كه نگويند نماز
مى خواند عمداً باشد يا از روى فراموشى نمازش باطل مى شود، ولى كسى كه مى خواهد
روزه بگيرد اگر پيش از اذان
صبح مشغول به خواندن نماز وتر باشد و تشنه باشد چنانچه بترسد كه اگر نماز را تمام
كند صبح شود، در صورتى كه
آب روبروى او در دو سه قدمى باشد مى تواند در بين نماز آب بياشامد اما بايد كارى كه
نماز را باطل مى كند، مثل رو
گرداندن از قبله انجام ندهد.
مسأله 1163 ـ اگر به واسطه خوردن يا آشاميدن عمدى، موالات نماز
بهم بخورد يعنى طورى شود كه نگويند
نماز را پشت سر هم مى خواند، بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند.
مسأله 1164 ـ اگر در بين نماز، غذائى را كه در دهان يا لاى
دندانها مانده فرو ببرد، نمازش باطل نمى شود. و نيز
اگر قند يا شكر و مانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو
رود اشكال ندارد.
يازدهم ـ از مبطلات نماز شك در ركعتهاى نماز دو ركعتى يا سه
ركعتى، يا در دو ركعت اول نمازهاى چهار
ركعتى است.
دوازدهم ـ از مبطلات نماز آنست كه ركن نماز را عمداً ياسهواً
كم يا زياد كند، ولكن زيادى تكبيرة الاحرام سهواً
نماز را باطل نمى كند، يا چيزى را كه ركن نيست، عمداً كم يا زياد نمايد.
مسأله 1165 ـ اگر بعد از نماز شك كند كه در بين نماز كارى كه
نماز را باطل مى كند انجام داده يا نه، نمازش
صحيح است.
چيزهائى كه در نماز مكروه است.
1166 ـ مكروه است در نماز صورت را كمى به طرف راست يا چپ
بگرداند و چشمها را، هم بگذارد يا به
طرف راست و چپ بگرداند، و باريش و دست خود بازى كند و انگشتها را داخل هم نمايد و
آب دهان، بيندازد، و به
خط قرآن يا كتاب يا خط انگشترى نگاه كند و نيز مكروه است موقع خواندن حمد و سوره و
گفتن ذكر براى شنيدن
حرف كسى ساكت شود، بلكه هر كارى كه خضوع و خشوع را از بين ببرد مكروه مى باشد.
مسأله 1167 ـ موقعى كه انسان خوابش مى آيد، و نيز موقع خوددارى
كردن از بول و غائط، مكروه است نماز
بخواند. و همچنين پوشيدن جوراب تنگ كه پا را فشار دهد در نماز مكروه مى باشد، و غير
از اينها مكروهات ديگرى
هم در كتابهاى مفصل گفته شده است.
مواردى كه مى شود نماز واجب را شكست
مسأله 1168 ـ بنابر احتياط مستحب نبايد نماز واجب را اختياراً
بشكند، ولى براى حفظ مال و جلوگيرى از
ضرر مالى يا بدنى مانعى ندارد.
مسأله 1169 ـ اگر حفظ جان خود انسان يا كسى كه حفظ جان او واجب
است يا حفظ مالى كه نگهدارى آن
واجب مى باشد بدون شكستن نماز ممكن نباشد، بايد نماز را بشكند، ولى شكستن نماز براى
مالى كه اهميت ندارد
مكروه است.
مسأله 1170 ـ اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبكار طلب
خود را از او مطالبه كند، چنانچه بتواند در
بين نماز طلب او را بدهد، بايد در همان حال بپردازد و اگر بدون شكستن نماز، دادن
طلب او ممكن نباشد، بايد نماز را
بشكند و طلب او را بدهد بعد نماز را بخواند.
مسأله 1171 ـ اگر در بين نماز بفهمد كه مسجد نجس است، چنانچه
وقت تنگ باشد، بايد نماز را تمام كند، و
اگر وقت وسعت دارد و تطهير مسجد نماز را بهم نمى زند بايد در بين نماز تطهير كندبعد
بقيه نماز را بخواند و اگر نماز را
بهم مى زند در صورتى كه بعد از نماز تطهير مسجد ممكن باشد، نشكستن نماز اولى است،
مگر آنكه بودن نجاست در
مسجد موجب هتك مسجد باشد كه در اين صورت هم مثل وقتى كه اگر بعد از نماز تطهير مسجد
ممكن نباشد، بايد
نماز را بشكند و مسجد را تطهير نمايد، بعد نماز را بخواند.
مسأله 1172 ـ كسى كه بايد نماز را بشكند، اگر نماز را تمام كند
معصيت كرده ولى نماز او صحيح است. اگر چه
احتياط مستحب آنست كه دوباره بخواند.
مسأله 1173 ـ اگر پيش از آنكه به اندازه ركوع خم شود، يادش
بيايد كه اذان و اقامه را فراموش كرده، چنانچه
وقت نماز وسعت دارد، مستحب است براى گفتن آنها نماز را بشكند.